Đề văn thi học sinh giỏi Văn quốc gia

ĐỀ 1:

Câu 1 (8.0 điểm)

                Trong bài thơ “Cầu nguyện”, Lưu Quang Vũ viết:

"Nguyện cho lòng tôi đừng sợ hãi

Nguyện cho lòng tôi đừng nguội lạnh tình yêu"

                     (Thơ tình – Lưu Quang Vũ, NXB Văn học, 2002, tr.172)

Suy nghĩ của anh/chị về những ý nghĩa gợi ra từ hai câu thơ trên.

Câu 2 (12.0 điểm)

             Mỗi nhà thơ viết câu thơ theo số phận của mình, chẳng bắt chước ai.

             Tôi học phong cách đất ngoài vườn, mùa đến lại sinh sôi,

             Mặc kệ ai đấy là hoả diệm sơn phun lửa,

            Viết câu thơ ở thế đà đao, ở thế vu hồi.

                                                        (Trích Phong cách – Chế Lan Viên)

          Anh/ chị hiểu ý thơ trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ điều đó

ĐỀ 2

Câu 1 (8 điểm):Đọc câu chuyện sau:

TIẾNG VỌNG RỪNG SÂU

                Có một cậu bé ngỗ nghịch hay bị mẹ khiển trách. Ngày nọ giận mẹ, cậu chạy đến một thung lũng cạnh rừng rậm. Lấy hết sức mình, cậu thét lớn: “Tôi ghét người”. Khu rừng có tiếng vọng lại: “Tôi ghét người”. Cậu bé hốt hoảng quay về, sà vào lòng mẹ khóc nức nở. Cậu bé không sao hiểu được từ trong rừng lại có tiếng người ghét cậu.

                Người mẹ cầm tay con, đưa trở lại khu rừng. Bà nói: “Giờ thì con hãy hét thật to: “Tôi yêu người”. Lạ lùng thay, cậu bé vừa dứt tiếng thì có tiếng vọng lại: “Tôi yêu người”. Lúc đó, người mẹ mới giải thích cho con hiểu: “Con ơi, đó là định luật trong cuộc sống của chúng ta. Con cho điều gì, con sẽ nhận điều đó. Ai gieo gió thì ắt gặt bão. Nếu con thù hận ghét người thì người cũng thù ghét con. Nếu con yêu thương người thì người cũng yêu thương con”.

                                                      (Theo Quà tặng cuộc sống, NXB Trẻ, 2002)

Hãy viết một bài văn trình bày suy nghĩ của em về bài học được gợi ra từ câu chuyện trên.

Câu 2 (12 điểm):

                Có ý kiến cho rằng: “Những kết luận khoa học như những thỏi vàng, chỉ lưu hành trong phạm vi nhỏ hẹp, còn tri thức từ các tác phẩm văn học như những đồng tiền nhỏ”. (N. Séc-nư-sép-xki)

Anh (chị) hiểu ý kiến trên như thế nào? Bằng hiểu biết của mình về văn học  hãy làm sáng tỏ ý kiến trên?

ĐỀ 3

Câu 1 (8.0 điểm)

Hoài nghi và tin tưởng, theo anh/chị cái nào làm cuộc sống của chúng ta trở nên tốt đẹp hơn ?

Câu 2 (12.0 điểm)

Bàn về tác phẩm văn học, nhà văn Vô-rô-nin cho rằng: Câu đầu là một thứ âm chuẩn, giúp cho việc tạo nên âm hưởng chung của toàn bộ tác phẩm; tác giả Phuốc-ma-nốp lại khẳng định: Sức mạnh của cú đấm (nghệ thuật) thuộc về đoạn cuối.

                Anh/chị có suy nghĩ như thế nào về các ý kiến trên ? Hãy bình luận và làm sáng tỏ qua một hoặc một vài tác phẩm đã được học.

 ĐỀ 4

Câu 2: (12,0 điểm)

Bàn về thơ, có ý kiến cho rằng:

                 “Tình cảm, cảm xúc trong thơ trước hết phải thuộc về “ngôi thứ nhất”. Đó là sức mạnh để những câu thơ ra đời cách đây hàng ngàn năm vẫn còn song hành với thời đại chúng ta và những câu thơ của ngày hôm nay sẽ còn làm bạn mãi vớ hậu thế.”

ĐỀ 5

Câu 1 (8 điểm)

“Hạnh phúc vĩ đại nhất và cao quý nhất chúng ta có trên thế giới này là khám phá ra những chân lý mới, và đứng sau nó chính là loại bỏ thành kiến cũ.” (Friedrich II). Anh/chị có suy nghĩ gì về quan điểm trên ?

Câu 2 (12 điểm)

Khi bàn về Nhà văn và sáng tạo nghệ thuật, nhà văn LTônxtôi nói: “Tôi viết với tất cả con người tôi.”

Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên.

 ĐỀ 6

Câu 1 (8 điểm)

Trong cuốn tiểu thuyết vĩ đại Suối nguồn của nữ nhà văn Mỹ Ayn Rand (1905-1982), nhân vật Howard Roark đã phát biểu:

“Hàng ngàn năm trước đây, có một người lần đầu tiên tìm được cách tạo ra lửa. Người đó có lẽ đã bị thiêu sống bằng chính ngọn lửa mà anh ta dạy những người anh em của mình cách thắp lên. Anh ta bị coi là một kẻ xấu vì đã có quan hệ với ma quỷ, thứ mà loài người luôn khiếp sợ. Nhưng từ đó trở đi, loài người có lửa để giữ ấm, để nấu nướng, để thắp sáng trong hang động. Anh ta đã để lại cho họ một món quà mà họ từng không hiểu và anh ta đã xua bóng tối ra khỏi trái đất này.

Nhiều thế kỷ sau, có một người lần đầu tiên tạo ra cái bánh xe. Người đó có lẽ đã tan xác dưới những bánh xe mà anh ta dạy những người anh em của mình cách làm. Anh ta bị coi là một kẻ phạm tội vì đã mạo hiểm vào vùng đất cấm. Nhưng từ đó trở đi, loài người có thể đi tới mọi chân trời. Anh ta đã để lại cho họ một món quà mà họ đã không hiểu được và anh ta đã mở những con đường trên mặt đất.[…]”

(Trích tiểu thuyết “Suối nguồn”, Ayn Rand, Nxb Trẻ, 2017, tr.1170-1171)

Từ lời phát biểu của nhân vật Howard Roark, anh/chị hãy viết bài văn nói lên suy nghĩ của mình về “người mở đường” trong cuộc sống.

Câu 2 (12 điểm)

Nhà thơ, nhà phê bình văn học miên di (không viết hoa) cho rằng “Thơ là sự giải thoát của ngôn ngữ, là nơi tị nạn của tinh thần, là giãi bày của thân phận, là lời tiên tri của xã hội”.

 ĐỀ 7

Câu 1 ( 12.0 điểm ):

Nhà văn I.X Tuốc – ghê –nhép cho rằng : Cái quan trọng trong tài năng văn học là tiếng nói của mình , là cái giọng riêng biệt của chính mình không thể tìm thấy trong cổ họng  của bất kì một người nào khác .

( Dẫn theo Khrachenco . Cá tính sáng tạo của nhà văn và sự phát triển văn học. Nhà xuất bản tác phẩm mới, 1978 )

Câu 2 (12,0 điểm)

Albert Camus (1913 -1960), nhà văn Pháp đạt giải Nobel Văn học năm 1957 có viết:

Người nghệ sĩ phải tự rèn luyện mình trong sự giao lưu không ngừng với mọi kẻ khác, cái vị trí luôn luôn ở giữa một bên là cái đẹp anh ta không thể thiếu và bên kia là cái cộng đồng anh ta không thể dứt bỏ.

Từ cảm nhận của anh/chị về một số hình tượng người nghệ sĩ qua các tác phẩm văn học trong chương trình Ngữ văn lớp 11 THPT, hãy bình luận ý kiến trên.

ĐỀ 8

Câu 1 (8 điểm)

Trong sách “Bão phác tử”  phần “Ngoại thiên” của tác giả Cát Hồng có nói, đại ý: Kim loại vì cứng mà hay gẫy, nước vì mềm mà được vẹn toàn. Hãy chia sẻ quan điểm của mình về ý kiến trên.

Câu 2 (12 điểm)

Trong bài viết “Cái đẹp và sự đa dạng thẩm mĩ trong cảm quan lãng mạn”, tác giả Nguyễn Thành Thi cho rằng: “Thiên chức nhà văn là qua văn chương để nuôi dưỡng khả năng rung cảm; cụ thể là đánh thức giác quan, tránh cho chúng nguy cơ hao mòn, thoái hóa nhanh, nhiều trước cuộc sống; đánh thức những cảm giác vui buồn thuần hậu, đánh thức tình thương trong lòng người”.

Hãy bình luận quan niệm trên và làm sáng tỏ bằng một số tác phẩm văn xuôi đã học trong chương trình Ngữ văn 11.

ĐỀ 9

Câu 1 (8 điểm):

“Con tàu Titanic huyền thoại đã chìm vào đáy đại dương, để lại sau lưng …

Đó là những món nợ, những món tiền đầu tư, những món tiền bảo hiểm. Để cho chúng ta thấy tiền bạc cũng chẳng thể cho người ta cảm giác an toàn.

Đó là những bài học về sự tự mãn, khi con người bồng bột nghĩ rằng có thể chiến thắng tự nhiên và tuyên bố Titanic “không bao giờ chìm”.

Đó là những nỗi đau, khi hàng nghìn con tim, hàng trăm gia đình bị mất mát.

Đó còn là hiệu lệnh của thuyền trưởng vào thời khắc tàu chuẩn bị chìm giữa đại dương:

“Hãy để phụ nữ và trẻ em lên trước!”.

Khi hiệu lệnh đó vang lên, nhiều người đã rời xa thuyền cứu hộ, đứng lặng lẽ, chậm rãi dựa lên tay vịn. Họ bắt đầu châm những điếu thuốc và hút. Nhiều hành khách lặng đi, không muốn chứng kiến sự chia li của các gia đình. Dù là người nổi tiếng hay kẻ vô danh, những hành khách dũng cảm đã tuân theo và họ để lại một di sản to lớn. (Theo báo Tuổi trẻ, Di sản của thuyền Titannic)

   Người viết cho rằng, tàu Titanic đã để lại nhiều bài học nhưng có một di sản tinh thần sâu sắc vượt lên trên tất cả mà ngày nay chúng ta vẫn lựa chọn và theo đuổi. Theo anh/ chị, di sản ấy là gì ? Hãy viết một bài luận để thể hiện suy nghĩ của anh/ chị về di sản tinh thần đó .

Câu 2 (12 điểm):

              Bàn về thơ, Baudelaire cho rằng “…Trái tim chứa cuồng nhiệt, trái tim chứa đức tận tụy, chứa tội ác; nhưng duy nhất có Tưởng tượng là chứa đựng Thơ”

Anh/ chị có đồng ý với quan điểm trên không ? Hãy bàn luận.